ایجاد منظر شهری مطلوب در مسیرهای پیاده

حرکت پیاده طبیعی ترین، قدیمی ترین و ضروری ترین شکل جا به جایی انسان است و پیاده روی هنوز مهم ترین امکان برای مشاهده مکان ها، فعالیت ها و احساس شور و تحرک زندگی و کشف ارزش ها و جاذبه های نهفته در محیط است. پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی است. مسیر پیاده یا پیاده راه ها جزئی از فضاهای شهری هستند که به دنبال تردد بیش از حد سواره و کاهش ایمنی تردد پیاده در شهرها، پس از سال ها دوباره ایجاد شده اند. این مسیرها که می توان گفت به دنبال نیاز به پیاده روی شهروندان به وجود آمده اند یکی از عناصر اصلی فضاهای شهری محسوب می شوند؛ آن جایی که امکان مراوده بین انسان ها، تفریح، پیاده روی، گذران اوقات فراغت، بازی، خرید، تجمع و تظاهرات، دیدار، نشستن، نگاه کردن، دسترسی، تردد، تبلیغات، اطلاع رسانی و غیره را برای همگان فراهم می آورد. با افزایش اولویت دهی به اتومبیل ها در شهرهای امروز تقریباً همه چیز از کمیت ها تا کیفیت ها، برای سرعت اتومبیل و درک سواره ها ساخته و طراحی می شود و شهروند پیاده به عنوان عضو اصلی سازنده شهر و نیازهای او به کلی به فراموشی سپرده شده است. از جمله این مسائل فراموش شده، توجه به منظر شهری در مسیرهای مخصوص پیاده است. منظر شهری محیطی است محسوس و موثر بر رفتار فرد و نتایج آن. میزان موثر بودن محیط بر فرد بستگی به میزان ادراک فرد دارد که خود وابسته به آمادگی ناظر برای ادراک، ظرفیت ادراکی و شرایط محیطی ادراک می باشد. مطالعه حاضر بر آن است تا پس از تعریف مسیر پیاده و منظر شهر، به صورت توصیفی ـ تحلیلی و از طریق مطالعات اسنادی، با در نظر گرفتن یک مسیر پیاده به عنوان فضای شهری و با برشمردن عناصر منظر شهری و شاخص هایی که سبب ایجاد مطلوبیت در منظر شهری می شوند؛ راهکارهایی جهت مطلوب ساختن منظر شهری مسیرهای پیاده عرضه کند و در این زمینه چارچوب اصلی از نظریات سایمون بل، جهانشاه پاکزاد، گوردون کالن، کوروش گلکار و ... استخراج شده است. قابل ذکر است که به دلیل کمبود مجال تحقیق در این مطالعه، تنها به عوامل کالبدی مؤثر بر منظر شهری مسیر پیاده پرداخته شده، اما باید توجه داشت که سایر عوامل نیز به نوبه خود نقش مهمی در ایجاد مطلوبیت منظر دارند.